ความแตกต่างของ ระบบ fire alarm single stage และ multiple stage และแนวคิดการออกแบบ

1. Single Stage Fire Alarm System

ลักษณะการทำงาน:

• เมื่อมีการตรวจพบสัญญาณไฟไหม้ เช่น จาก Smoke Detector หรือ Manual Pull Station ระบบจะทำการแจ้งเตือนทันทีทั่วทั้งอาคารหรือพื้นที่ที่ครอบคลุมโดยระบบ
• สัญญาณแจ้งเตือนประกอบด้วยเสียงสัญญาณ (เช่น Bell หรือ Horn) และไฟกระพริบ (Strobe Light) เพื่อให้ทุกคนรับรู้และอพยพออกจากอาคารทันที

การใช้งาน:

• เหมาะสำหรับอาคารที่มีขนาดเล็กถึงปานกลาง หรือพื้นที่ที่ไม่มีความซับซ้อนในการอพยพ
• เช่น สำนักงานขนาดเล็ก, โรงเรียน, โรงแรมขนาดเล็ก

ข้อดี:

• การทำงานเรียบง่าย ไม่ซับซ้อน
• ติดตั้งและบำรุงรักษาง่าย

ข้อเสีย:

• ไม่เหมาะกับอาคารที่มีโซนอพยพหลายส่วน เพราะอาจเกิดความสับสนในการจัดการ

---

2. Multiple Stage Fire Alarm System

ลักษณะการทำงาน:

• ระบบนี้มีการแจ้งเตือนเป็น หลายขั้นตอน โดยมีลำดับดังนี้:
  • ขั้นตอนแรก: แจ้งเตือนเฉพาะเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง เช่น เจ้าหน้าที่ความปลอดภัย หรือหน่วยดับเพลิงภายในอาคาร
  • ขั้นตอนที่สอง: หากยืนยันเหตุการณ์หรือสถานการณ์แย่ลง ระบบจะส่งสัญญาณแจ้งเตือนทั่วทั้งอาคารเพื่อให้ทุกคนอพยพ
• อาจมีการใช้อุปกรณ์แจ้งเตือนแยกตามพื้นที่ เช่น โซนที่ใกล้เหตุการณ์จะได้รับการแจ้งเตือนก่อน

การใช้งาน:

• เหมาะสำหรับอาคารขนาดใหญ่และซับซ้อน เช่น โรงพยาบาล, ห้างสรรพสินค้า, สนามบิน, โรงงานอุตสาหกรรม
• ช่วยลดความตื่นตระหนกในพื้นที่ที่ยังไม่มีความเสี่ยง

ข้อดี:

• ช่วยลดผลกระทบที่เกิดจากการแจ้งเตือนทั่วอาคารในทันที เช่น ความตื่นตระหนกของคนในพื้นที่ที่ปลอดภัย
• เพิ่มความสามารถในการจัดการเหตุฉุกเฉินเฉพาะจุด

ข้อเสีย:

• ซับซ้อนในการออกแบบและติดตั้ง
• ต้องการการฝึกอบรมสำหรับเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง

---

สรุปความแตกต่าง

หัวข้อ	Single Stage	Multiple Stage
การแจ้งเตือน	แจ้งเตือนทั่วอาคารทันที	แจ้งเตือนตามลำดับขั้น
การใช้งาน	อาคารขนาดเล็กถึงปานกลาง	อาคารขนาดใหญ่และซับซ้อน
ข้อดี	เรียบง่าย ติดตั้งง่าย	ลดความตื่นตระหนก จัดการได้ดี
ข้อเสีย	อาจเกิดความสับสนในอาคารใหญ่	ซับซ้อนและต้องการการฝึกอบรม

ข้อกำหนดเกี่ยวกับการใช้งาน Fire Alarm แบบ Multi-Stage มักจะขึ้นอยู่กับมาตรฐานและกฎหมายที่บังคับใช้ในแต่ละประเทศหรือภูมิภาค โดยทั่วไปจะกำหนดไว้ในมาตรฐานที่เกี่ยวข้องกับระบบสัญญาณเตือนไฟไหม้ เช่น NFPA 72, BS 5839, หรือมาตรฐานท้องถิ่นในแต่ละประเทศ เช่น ในประเทศไทย กฎกระทรวงการก่อสร้างอาคาร (ตาม พรบ. ควบคุมอาคาร)

อาคารที่มักกำหนดให้ใช้ Multi-Stage Fire Alarm System

1. โรงพยาบาลและสถานพยาบาล

   • การแจ้งเตือนแบบหลายขั้นตอนช่วยลดการตื่นตระหนกของผู้ป่วยที่เคลื่อนย้ายลำบาก
   • การอพยพจะดำเนินการเป็นโซนหรือชั้น โดยพนักงานได้รับการแจ้งเตือนก่อน

2. อาคารขนาดใหญ่และซับซ้อน

   • เช่น ห้างสรรพสินค้า, ศูนย์การประชุม, สนามบิน
   • เหตุผลคือความซับซ้อนของเส้นทางอพยพ และเพื่อป้องกันความตื่นตระหนกในพื้นที่ที่ยังไม่มีความเสี่ยง

3. โรงงานอุตสาหกรรม

   • โดยเฉพาะโรงงานที่มีพื้นที่เสี่ยงสูง เช่น โรงงานเคมีหรือโรงกลั่น
   • แจ้งเตือนเจ้าหน้าที่เฉพาะส่วนก่อน เพื่อจัดการเหตุและลดผลกระทบต่อการผลิต

4. อาคารสูงและคอนโดมิเนียม

   • เนื่องจากการอพยพในอาคารสูงต้องใช้เวลามาก การแจ้งเตือนเป็นโซนช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการอพยพ

5. สถานที่ที่มีความหนาแน่นของคนสูง

   • เช่น โรงเรียน, โรงละคร, สถานที่จัดงานขนาดใหญ่
   • เพื่อลดโอกาสเกิดความวุ่นวายในกรณีที่ยังไม่ยืนยันเหตุการณ์

---

ข้อกำหนดและการออกแบบตามมาตรฐาน

1. NFPA 72 (National Fire Alarm and Signaling Code)

   • กำหนดให้ Multi-Stage Fire Alarm System ใช้ในกรณีที่ต้องมีการควบคุมการแจ้งเตือนในพื้นที่หรือโซนที่เฉพาะเจาะจง
   • ต้องออกแบบให้ระบบสามารถรองรับการแจ้งเตือนแยกตามโซนได้

2. BS 5839 (British Standard for Fire Detection and Fire Alarm Systems)

   • ระบุว่าการใช้งาน Multi-Stage จำเป็นในอาคารที่มีความซับซ้อน และการอพยพต้องทำเป็นลำดับ

3. กฎหมายควบคุมอาคารในประเทศไทย

   • มักระบุไว้ในกฎกระทรวงที่ออกตาม พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร เช่น
     • อาคารสูง (อาคารที่สูงเกิน 23 เมตร)
     • อาคารขนาดใหญ่พิเศษ (พื้นที่ใช้สอยรวม 10,000 ตร.ม. ขึ้นไป)
     • โรงแรมที่มีจำนวนห้องพักเกิน 80 ห้อง

---

ข้อควรพิจารณาในการเลือก Multi-Stage Fire Alarm

1. ลักษณะการใช้งานของอาคาร
   หากอาคารมีความซับซ้อนหรือมีพื้นที่ที่ต้องควบคุมการแจ้งเตือนเฉพาะโซน เช่น โรงพยาบาล ควรเลือก Multi-Stage

2. ข้อกำหนดจากหน่วยงานราชการ
   เช่น การตรวจสอบและอนุมัติโดยกรมโยธาธิการและผังเมือง หรือหน่วยงานดับเพลิง

3. ข้อกำหนดจากประกันภัย
   บริษัทประกันภัยอาจกำหนดให้ติดตั้ง Multi-Stage เพื่อเพิ่มความปลอดภัยและลดความเสี่ยง